Kira Bedelini Talep Etme Hakkı
Ev sahipleri, kira sözleşmesinde belirtilen şartlara göre belirlenen kira bedelini düzenli olarak talep etme hakkına sahiptir. Ödemelerin belirlenen tarihte ve eksiksiz yapılması gerekir. Kiracının ödemelerini zamanında yapmaması durumunda ihtarname göndererek hukuki süreç başlatabilirler.
Kira Artış Hakkı
Ev sahibinin kirayı arttırmak hakkı bulunur. Yıllık kira artışı belirli kurallara göre yapılır. Artış yapılırken yasalarca belirlenmiş sınırlar ihlal edilemez. Türk Borçlar Kanununda yer aldığı üzere kira artışı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından belirlenen Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranlarına göre yapılmalıdır.
Mülkten Tahliye Talep Etme Hakkı
Ev sahibi belirli durumlarda kiracının tahliyesini talep edebilir. Tahliye işlemi için kira sözleşmesine ve yasal düzenlemelere bağlı kalınması gerekir. Tahliye süreci, hem kiracı hem de ev sahibi açısından belirli kurallara tabidir ve hukuki yollarla gerçekleşir. Ev sahibinin mülkten tahliye başlatması için gerekli şartlar ise şu şekilde:
- Kiracının kira bedelini düzenli ödememesi
- Ev sahibinin kendisinin ya da birinci derece yakınının konut ihtiyacı
- Sözleşmede belirtilen tahliye taahhütnâmesinin bulunması
- Kiracının apartman kurallarına uymayarak komşuları rahatsız etmesi
Mülk Denetim Hakkı
Kiracının mahremiyetini ihlal etmeden ve ziyaretleri kiracının bilgisi dahilinde yapmak şartı ile ev sahibi mülkü denetleme hakkına sahiptir. Mülk sahibi yasal çerçeveye uyarak mülkün uygun kullanıp kullanılmadığını denetleyebilir.
Kira Sözleşmesini Yenilememe Hakkı
Kira sözleşmeleri, aksi belirtilmedikçe her yıl otomatik olarak yenilenir. Ancak belirli koşullarda ev sahiplerinin sözleşmeyi yenilemem hakları bulunur. Bu durumlardan biri de 10 yılı aşan kira sözleşmeleridir. Türk Borçlar Kanunu'na göre 10 yıllık uzama süresinin sonunda ev sahibinin kira sözleşmesini yenilememe hakkı bulunur. Ev sahibi, bu hakkını kullanmak için kiracıya en az 3 ay öncesinden yazılı bildirimde bulunmalıdır. Bir diğer durum ise mülk sahibinin ihtiyacıdır.
Ev sahibinin mülke kendisinin veya birinci derece yakınının ihtiyacı olması halinde, mahkemeye başvurularak sözleşmenin yenilenmemesi talep edilebilir. Ancak, bu süreçte kiracının hakları da korunmalı ve ilgili yasal prosedürler eksiksiz uygulanır. Mülkün satışının gerçekleştiği durumda ise yeni malik, kiracıyı en az 6 ay öncesinden bilgilendirerek tahliye talebinde bulunabilir.
